Incoterms 2000 eru staðlaðir viðskiptaskilmálar (t.d. FCA, FOB og CIF) gefnir út af International Chamber of Commerce (ICC). Verslunarráð Íslands er meðlimur í ICC. Incoterms 2000 gera útflytjendum mögulegt að gefa verðtilboð þar sem skipting kostnaðar og áhættu, sem fellur til við flutning vörunnar á milli seljanda og kaupanda, er skýr.

Það eru 13 Incoterms og má hugsa sem svo að þeir standi fyrir skrefum í því hvernig verkaskipting vegna flutningsins, greiðsla kostnaðar og áhætta af tjóni færist frá seljanda til kaupanda. Þannig er EXW "Ex Works" sá Incoterm sem leggur minnstar skyldur á seljanda og er venjulega notaður þegar vöruafhending fer fram á athafnasvæði seljanda. Á hinum endanum er DDP "Delivery Duty Paid" sá Incoterm sem leggur mestar skyldur á seljanda og er t.d. notaður þegar afhending vöru fer fram á athafnasvæði kaupanda.

Skilmálar sem einungis eiga við þegar um sjóflutning er að ræða eru: FAS, FOB, CFR, CIF, DES og DEQ. Skilmálar fyrir gámaflutning og allan flutningamáta, þ.m.t. fjölþátta flutning eru: EXW, FCA, CIP ,CPT, DAF, DDU og DDP

ATHUGIРað Incoterms eru skilmálar um sölu í samningi milli kaupanda og seljanda og ætti ekki að rugla við samninga um flutning milli sendanda og flutningsaðila. Viðskiptaaðilar ættu hins vegar að veita flutningsaðilum skýrar upplýsingar um hvaða Incoterms eru notaðir í sölusamningnum. Það tryggir að samningur um flutning sé í samræmi við samning um sölu.

ATHUGIÐ að Incoterms taka á skiptingu kostnaðar og áhættu milli seljanda og kaupanda auk ákveðinna skuldbindinga varðandi tollafgreiðslu og tryggingar og verkaskiptingu (hver á t.d. að sjá um tollafgreiðsluna). Það geta hins vegar verið ýmsir aðrir skilmálar sem þarf að skilgreina í sérstaklega í samningi, til viðbótar við Incoterms. Seljendur ættu því að:

- tilgreina hvernig afhending á að fara fram og þá sérstaklega hver á lesta og hver á að losa.

- tilgreina hvaða og hversu mikilla trygginga er óskað auk landfræðilegs og tímalegt gildissviðs þeirra. (hvar og hvenær tryggingin hefst og endar).

- tilgreina kröfur eða takmarkanir um flutningstæki eða flutningsmáta (t.d. frystigámur, lestist ekki á þilfar osfrv.).

- tryggja að samningurinn innifeli ákvæði um force majeure, takmörkun skyldu "exoneration", eða tímatakmarkanir ef þeir eru skuldbundnir fyrir tollafgreiðslu eða afhendingu á stað sem er inni í erlendu landi. ATHUGIÐ SÉRSTAKLEGA að þetta er langt frá því að vera tæmandi umfjöllun um Incoterms. Nánari upplýsingar fást á vefsíðu Incoterms 2000.

FCA - Free Carrier (...named place) (frítt til flytjanda á tilgreindum stað) Seljandinn afhendir vöruna til farmflytjanda, sem valinn er af kaupanda, á þeim stað sem nefndur er í skilmálunum. Þessir skilmálar eiga við alla flutningsmáta þ.m.t. flutning með flugi, lest eða bílum, og fjölþátta flutningsmáta á gámavöru. Seljanda ber að ganga frá útflutningsskjölum og gjöldum.

FAS - Free alongside ship (frítt að skipshlið) Seljandinn þarf að skila vörunni við skipshlið í tilgreindri höfn. Seljandinn þarf að ganga frá útflutningskjölum og gjöldum. Þessir skilmálar eiga einungis við um sjóflutning eða flutning á ám og vötnum.

FOB - Free on board (... named port of shipment) (frítt um borð) Afhending á sér stað þegar vörurnar hafa farið yfir borðstokk á skipi sem tilgreint er af kaupanda. Þetta þýðir að kaupandi ber allan kostnað og áhættu á vörunni frá þeim tíma.. Seljanda ber að ganga frá útflutningsskjölum og gjöldum. Skilmálinn á einungis við um flutninga á sjó, ám og vötnum og er ekki nothæfur í fjölþátta- og gámaflutningum.

CFR - Cost and freight (... named port of destination) (kaupverð og flutningsgjald greitt (... að tilgreindri höfn) Seljandanum ber að greiða kostnað og farmgjald til að koma vörunni í þá ákvörðunarhöfn sem er tilgreind. Afhending á sér stað og áhætta, t.d. af vörutjóni, yfirfærist hinsvegar á kaupanda strax og varan er lestuð yfir borðstokkinn. Skilmálinn á einungis við um flutninga á sjó, ám og vötnum og er ekki nothæfur í fjölþátta- og gámaflutningum.

CIF - Cost, Insurance and Freight (...named port of destination) (kaupverð, trygging og flutningsgjald greitt (...til tilgreindrar losunarhafnar) Nákvæmlega það sama og CFR nema að seljandinn þarf einnig að semja um og greiða tryggingar á vörunni. Seljanda ber einungis að greiða lágmarkstryggingar nema annað sé tilgreint í samningum. Skilmálinn á einungis við um flutninga á sjó, ám og vötnum og er ekki nothæfur í fjölþátta- og gámaflutningum.

CPT - Carriage paid to (... named place of destination): (flutningur greiddur til (... tilgreindrar losunarhafnar) Seljandi afhendir vöruna til farmflytjanda sem hann velur og seljandi þarf að auki að greiða flutningskostnað til tilgreinds ákvörðunarstaðar. Áhætta og allur annar kostnaður eftir slíka afhendingu fellur á kaupanda. Þessa skilmála má nota fyrir alla flutninga, þ.m.t. fjölþátta- og gámaflutninga.

CIP - Carriage and insurance paid to (... named place of destination): (flutningur og tryggingar greitt til (... tilgreinds ákvörðunarstaðar) Seljandi afhendir vöruna til farmflytjanda sem hann velur og seljandi þarf að auki að greiða flutningskostnað til tilgreinds ákvörðunarstaðar. Áhætta og allur annar kostnaður eftir slíka afhendingu fellur á kaupanda. Þegar notaðir eru CIP skilmálar verður sendandi þó einnig að kaupa tryggingar fyrir áhættu kaupanda á því að varan tapist eða skemmist í flutningi. Þessa skilmála má nota fyrir alla flutninga, þ.m.t. fjölþátta- og gámaflutninga.

DAF - Delivery at Frontier (... named place) (afhent við landamæri (... á tilgreindum stað) Seljandi hefur staðið við afhendingu vörunnar þegar hún er tiltæk kaupanda ólosuð af flutningstæki, tilbúin en ótollafgreidd til útflutnings, á tilgreindum stað við landamæri. Þetta geta verið hvaða landamæri sem er, þ.m.t. í útflutningslandi, og því er áríðandi að landamæri og staður séu tilgreind nákvæmlega. Ef aðilar vilja að seljandi sjái um losun af flutningstæki og beri ábyrgð á hugsanlegu tjóni við það, þarf að geta þess með skýrum hætti. Þessi skilmáli getur átt við þegar um flutning á landi er að ræða og má m.a. nota við fjölþáttaog gámaflutninga.

DES - Delivered Ex Ship (... named port of destination) (afhent á skipi (... í tilgreindri höfn á ákvörðunarstað) Seljandinn afhendir vöruna til kaupanda um borð í skipi í ákvörðunarhöfn, tilbúna til losunar en ótollafgreidda. Seljandi ber alla áhættu og kostnað af því að koma vörunni til tilgreindrar hafnar á ákvörðunarstað. Kaupandi þarf að ganga frá aðflutningsskjölum og gjöldum, þar með talinn kostnaður við uppskipun, og bera alla áhættu og kostnað af vörunni frá því hún var honum tiltæk um borð í skipi í ákvörðunarhöfn. DEQ - Delivered Ex Quay (... named port of destination) (afhent á hafnarbakka (... í tilgreindri höfn á ákvörðunarstað) Þessir skilmálar ná einu skrefi lengra en DES. Seljanda ber að afferma vöruna og skila henni á hafnarbakka, en kaupandi þarf að ganga frá aðflutningsskjölum og gjöldum og bera alla áhættu og kostnað af vörunni frá því hún var honum tiltæk á bryggju í ákvörðunarhöfn.

DDU - Delivered Duty Unpaid (... named place of destination) (afhent, aðflutningsgjöld ógreidd (... á tilgreindum ákvörðunarstað) Seljandi ber kostnað og áhættu að þeim stað sem tilgreindur er á ákvörðunarstað, varan ólosuð af flutningstæki. Kaupandi þarf hinsvegar að afla innflutningsheimilda og greiða aðflutningsgjöld. Áríðandi er að skýrt sé tekið fram í samningi, nákvæmlega hvar afhending á að fara fram á ákvörðunarstað, þar sem ella getur seljandi valið þann stað sem honum bezt hentar innan þess svæðis.

DDP - Delivered Duty Paid (... named place of destination) (afhent, aðflutningsgjöld greidd (... á tilgreindum ákvörðunarstað) Seljandi ber kostnað og áhættu að þeim stað sem tilgreindur er á ákvörðunarstað, varan tollafgreidd en ólosuð af flutningstæki. Þessir skilmálar fela í sér mestar skyldur fyrir seljanda. Áríðandi er að skýrt sé tekið fram í samningi, nákvæmlega hvar afhending á að fara fram á ákvörðunarstað, þar sem ella getur seljandi valið þann stað sem honum bezt hentar innan þess svæðis.Ef aðilar vilja undanskilja einhver þau gjöld sem greiða ber við innflutning vöru, t.d. virðisaukaskatt, þarf að geta þess með skýrum hætti í kaupsamningi.

Útdráttur úr "International Sales Contracts and General Conditions" e: Guillermo Jiménez, birt til fróðleiks og án ábyrgðar.